وی با اشاره به اینکه همچنان مهمترین نگرانی ایران در قفقاز، تأسیس کریدور زنگزور یا ترامپ است، افزود: آمریکا می‌خواهد محاصره ایران را تکمیل کند و با احداث این کریدور، در پی این است که هم ایران را از مسیرهای انتقال کالا و انرژی کنار بگذارد و هم تهدیدات امنیتی را به مرزهای ما نزدیک‌تر کند. ظاهرا نخست‌وزیر ارمنستان، در دیدار با رئیس‌جمهور کشورمان اعلام کرده که فعالیت‌های آمریکایی‌ها در مرز جنوبی ارمنستان تحت نظارت این کشور قرار دارد و صلاحیت قضایی و حاکمیت سرزمینی ارمنستان بر زنگزور حفظ خواهد شد و هیچ خطری مرز ایران را تهدید نمی‌کند. اما سوابق آمریکا در تلاش برای ناامن‌سازی ایران، نشان می‌دهد که ما باید همچنان هوشیاری خود را حفظ کنیم.
این تحلیلگر مسائل قفقاز ادامه داد: پس از سلطه جمهوری آذربایجان بر قره‌باغ نیز دیدیم به بهانه فعالیت‌های اقتصادی، با حضور گسترده شرکت‌های اسرائیل، ترکیه، اروپا و آمریکا در این منطقه مواجه شدیم. اکنون نیز ممکن است شرکت‌هایی در ذیل کنسرسیوم ارمنی-آمریکایی برای ساخت کریدور زنگزور فعالیت کنند که مالکیت آن‌ها در دست کشورهای غیردوست از جمله رژیم صهیونیستی قرار دارد یا اتباع این کشورها، در این منطقه اقدامات امنیتی علیه ایران انجام دهند. بنابراین ما نمی‌توانیم ساده‌انگارانه با این موضوع برخورد کنیم و حرف نخست‌وزیر ارمنستان را تضمین بدانیم.
موحدیان با بیان اینکه حضور آمریکا در پروژه ساخت کریدور زنگزور خلاف سیاست‌های ترامپ است، عنوان کرد: ترامپ در این چند ماه نشان داده که به دنبال جلب سرمایه‌‌های خارجی برای کشور خود است و شرکت‌های آمریکایی را از سرمایه‌گذاری در دیگر کشورها منع می‌کند. بنابراین، اینکه ناگهان ترامپ از سرمایه‌گذاری و حضور اقتصادی در قفقاز صحبت می‌کند، بسیار عجیب است؛ خصوصا که اساسا این منطقه هیچ وقت برای فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی در اولویت آمریکا نبوده است. ضمن اینکه اگر واقعا ایالات متحده به دنبال کسب سود اقتصادی است، مناطق دیگری در دنیا وجود دارد که می‌تواند منافع بسیار بیشتری را برای این کشور داشته باشد. بنابراین، هدف اصلی آمریکا از حضور در این منطقه، به خطر انداختن امنیت ایران، روسیه و چین است.
وی با تأکید بر لزوم افزایش تماس‌ها با ارمنستان، بیان کرد: به علاوه باید فعالیت‌های اقتصادی خودمان در ارمنستان را نیز گسترش دهیم تا با رفع نیازهای اقتصادی این کشور، بهانه‌ای برای افزایش فعالیت آمریکا، اروپا و ترکیه در آن جا باقی نگذاریم. اکنون در بازارهای ارمنستان اجناس ایرانی بسیار کمی وجود دارد، زیرا ما هم برای صادرات کالا به این کشور با مشکلات ساختاری و گمرکی مواجهیم و هم اساسا نتوانسته‌ایم اهمیت حضور در بازارهای ارمنستان را درک کنیم. حتی علی‌رغم سردی روابط ترکیه و ارمنستان، کالاهای ترک زیادی در این کشور وجود دارد که بخشی از آن‌ها از طریق گرجستان به ارمنستان صادر می‌شود و حتی گفته می‌شود برخی از تجار ایرانی نیز در فرآیند صادرات کالا از ترکیه به ارمنستان نقش دارند که به وضوح باید با این رفتارهای ضدایرانی برخورد شود.
این تحلیلگر مسائل قفقاز اضافه کرد: اگر هر چه زودتر توافقات اقتصادی سفر آقای پزشکیان به ارمنستان به مرحله اجرا برسد، می‌توانیم نسبت به جلوگیری از خسارات بعدی امیدوار باشیم. همچنین تکمیل شبکه کریدوری ایران که به کشورهای محصور در خشکی آسیای مرکزی و قفقاز امکان دسترسی به دیگر نقاط دنیا را می‌دهد نیز ضروری است. اکنون هم ارمنستان نسبت به استفاده از ظرفیت‌های بندر چابهار مشتاق است و هم ما نسبت به بهره‌گیری از مسیر ارمنستان به گرجستان و دریای سیاه تمایل داریم تا مسیرهای ارتباطی‌مان با اروپا، در انحصار ترک‌ها نباشد. ما باید در انجام این اقدامات تسریع کنیم، زیرا بقیه معطل ما نمی‌مانند و برنامه‌های خود را به پیش می‌برند.
موحدیان با اشاره به صحبت‌های چندی پیش نخست‌وزیر ارمنستان مبنی بر اینکه کریدور زنگزور تأمین‌کننده منافع اقتصادی ایران و روسیه نیز خواهد بود، گفت: این کریدور که در ذیل مسیر شرق به غرب قرار می‌گیرد، هیچ نفعی برای ما ندارد، زیرا جمهوری آذربایجان، ترکیه، اسرائیل و ناتو می‌خواهند با ایجاد این مسیر، انرژی و کالا از آسیای میانه بدون عبور از ایران، به ترکیه منتقل شود. طبیعتا این ضد منافع ماست. پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان طرحی موسوم به «چهارراه صلح» را دنبال می‌کند که بر اساس آن، این کشور به چهارراه ارتباطی کریدور دنیا تبدیل می‌شود. حرف پاشینیان این بود که اگر ایران و روسیه می‌خواهند به دریای سیاه دسترسی داشته باشند، می‌توانند در ذیل این پروژه از ظرفیت‌های ارمنستان استفاده کنند. به عنوان مثال، جمهوری اسلامی می‌تواند با بهسازی مسیری که از ایران به ارمنستان و سپس اروپا می‌رود، از مزیت‌های طرح چهارراه صلح بهره‌مند شود.
وی ادامه داد: به نظر ما نیز ایران باید بر مسیر شمال به جنوب تمرکز کند و اگر در مسیرهای شرق به غرب نیز می‌خواهد کاری انجام دهد، حتما باید بر لزوم توسعه این مسیرها در داخل ایران تأکید کند. به عنوان مثال، راه‌آهنی که از سرخس وارد ایران می‌شود باید با اتصال به بقیه بخش‌های راه‌آهنی کشور، نهایتا در مرز با ترکیه، به راهآهن سراسری این کشور متصل شود تا ایران به اروپا وصل گردد. اما در طی دهه‌های اخیر، هیچ گاه ترکیه راهآهن سرتاسری خود را به راهآهن سرتاسری ایران متصل نکرده تا جمهوری اسلامی نتواند به عنوان حلقه وصل انتقال کالا و انرژی از شرق به غرب نقش‌آفرینی کند. تا زمانی که خطوط داخلی راهآهن ما نظیر رشت-آستارا تکمیل و حملونقل دریایی‌مان بهسازی نشود، سایر کشورها ما را دور می‌زنند.
این تحلیلگر مسائل قفقاز اضافه کرد: در این بین، برخی کشورها نیز در حال شیطنت اند؛ از جمله اینکه طی هفته‌های اخیر، باکو به شدت در حال تلاش است مسیرهای ترانزیتی عبوری از دریای کاسپین را ناامن کند و بر همین اساس، چند دفعه به کشتی‌های روسیه حمله کرده است. این نشان می‌دهد که سایر کشورها حتی از راه‌های نظامی برای حفظ منافع کریدوری خود استفاده می‌کنند، زیرا کشورهایی که در مسیر این کریدورها قرار می‌گیرند، سالانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار درآمد کسب می‌کنند. ما نیز باید در این زمینه سخت‌گیرانه عمل کنیم. اگر ما کشوری بدون بندر و جاده ترانزیتی مشهور بین‌المللی باشیم که خطوط راه‌آهن‌مان هم همگی ناقص است، اهمیتی برای دیگر کشورها نداریم و به راحتی تمامیت ارضی و امنیت‌مان به خطر می‌افتد.
موحدیان با تاکید بر اینکه مشکلات ما در این حوزه با دو، سه سفر خارجی قابل حل نیست، بیان کرد: بهبود این وضعیت، یک دیپلماسی فعال و سیاست خارجی مدون در قبال هر منطقه را می‌طلبد که بر اساس راهبردهای مشخصی تنظیم شده است. این راهبردها، دستورالعمل‌های درازمدتی اند که تصویری کلی از منافع منطقه‌ای ما می‌دهند و طبق آن می‌توانیم تاکتیک‌های خود را طراحی کنیم. متأسفانه ما راهبرد مشخصی در قبال قفقاز و بسیاری از دیگر مناطق نداریم. منافع ما وقتی تامین می‌شود که دیدارهای مدونی با سران کشورهای قفقاز و سایر مناطق داشته باشیم که به اجرای طرح‌های کلان اقتصادی و سیاسی بیانجامد و کسانی هم که این راهبردها را قبول ندارند، از جایگاه‌های حساس تصمیم‌گیری کنار گذاشته شوند.
وی همچنین با اشاره به انفعال روسیه در برابر احداث کریدور ترامپ، عنوان کرد: روسیه نمی‌تواند این منطقه را رها کند، زیرا به شدت آسیب می‌بیند. اگر این موضوع برای روسیه مهم نبود که به منافع باکو حمله نمی‌کرد؛ در چند روز اخیر، روس‌ها سه بار به تاسیسات نفتی شرکت «سوکار» جمهوری آذربایجان واقع در اوکراین حمله کرده‌اند. این نشان می‌دهد که تحولات قفقاز برای روسیه مهم است، اما فعلا به دلیل درگیری در جنگ اوکراین، بیش از این نمی‌تواند کنشگری کند و پس از آتش‌بس اوکراین، به سراغ آذربایجان و ارمنستان خواهد رفت. روسیه تمایل دارد که دولت‌هایی طرفدار خودش در این دو کشور سر کار بیاید.
این تحلیلگر مسائل قفقاز افزود: تاکتیک‌های چند سال اخیر روسیه در قبال قفقاز، اشتباه بود و باعث شده است که ترکیه و ناتو بتوانند راحت‌تر در این منطقه بازیگری کنند. اوج این اشتباهات، باز گذاشتن دست آذربایجان و ترکیه در قره‌باغ پس از جنگ ۲۰۲۰ بود که باعث شد روسیه عملا از این منطقه بیرون رانده شود. حتی رئیس‌جمهور آذربایجان یک گروه لابی را در روسیه ایجاد کرد که منافع انگلیس، اسرائیل و آمریکا را تامین می‌کرد و به حدی فعالیت‌هایش زیاد شد که پوتین تعدادی از عوامل این لابی را بازداشت کرد. در ارمنستان نیز پاشینیان فردی نزدیک به غرب محسوب می‌شود که در راستای روسیه‌زدایی از این کشور فعالیت می‌کند. روسیه اگرچه از این وضعیت خشمگین است، اما توانایی نزاع در چند جبهه را ندارد. قطعا بلافاصله پس از پایان جنگ اوکراین، روس‌ها وارد روند تحولات قفقاز خواهند شد و چه بسا علیه طرح ترامپ اقدام خواهند کرد.
